Dunyoning eng rivojlangan va sanoatlashtirilgan sakkizinchi davlati bo‘lgan Italiya, Yevropada o‘qish uchun jozibali tanlovdir. G‘arb san’ati va madaniyatining muhim davri bo‘lgan Uyg‘onish markazi sifatida tarixiy ahamiyatga ega bo‘lgan Italiya, Yevropa, O‘rta va Shimoliy Afrika chorrahasida joylashgan bo‘lib, dunyo miqyosida tan olingan ta’lim tizimini taklif etadi. O‘zini global fuqaro deb biladigan va turli madaniyatlar muhitida yashashni xohlaydiganlar uchun Italiya eng yaxshi tanlovdir. Bu mamlakat Yevropadagi eng qadimiy universitetlarga ega bo‘lib, 1088-yilda tashkil etilgan Bolonya universiteti va 1222-yilda tashkil etilgan Padua universiteti bunga yaqqol misoldir. Italiyada ta’limga hurmat va doimiy ravishda universitetlarining ulug‘vor an’analarini rivojlantirishga intilish ustuvor ahamiyatga ega.
Italiya Ta’lim Tizimi
Italiyada 89 ta universitet va ko‘plab boshqa akademiyalar va oliy ta’lim muassasalari mavjud. Mamlakatda davlat va xususiy muassasalar bor bo‘lsa ham, aksariyat universitetlar Italiya Ta’lim vazirligi tomonidan boshqariladigan davlat universitetlari hisoblanadi. Shuningdek, Italiyada aholining taxminan 50% oliy ta’lim oladi. Oliy ta’limdagi erkak va ayollar nisbati tahlil qilinadigan bo‘lsa, 25-34 yosh oralig‘idagi yoshlar orasida erkaklar 16%, ayollar esa 25% ulushga ega. Iqtisodiy hamkorlik va taraqqiyot tashkiloti (OESR) ma’lumotlariga ko‘ra, Italiya ilg‘or tadqiqotlar bo‘yicha eng yuqori ko‘rsatkichga ega davlatlardan biri hisoblanadi. Davlatning ta’limga ajratadigan mablag‘i bo‘yicha OESR bo‘yicha 37 mamlakat ichida 31-o‘rinda, moliyaviy investitsiyalar bo‘yicha esa 24-o‘rinda turadi.
Davlat Universitetlari
Davlat tomonidan to‘liq moliyalashtirilganligi sababli, davlat universitetlari o‘z ishlarini mustaqil ravishda boshqarish va nazorat qilish uchun zarur bo‘lgan barcha huquqlarga ega. Ushbu universitetlar ilmiy tadqiqotlar va oliy ta’limga asoslangan bo‘lib, mamlakatdagi eng yirik ta’lim muassasalari hisoblanadi. Ayni paytda, 89 ta oliy ta’lim muassasasidan 55 tasi davlat universiteti hisoblanadi. Ular odatda joylashgan shahar yoki viloyat nomi bilan ataladi.
Oliy Ta’lim Maktablari (Scuola Superiore Universitaria)
Bu muassasalar ilmiy-tadqiqot yo‘nalishida ixtisoslashgan bo‘lib, aspirantura va magistratura dasturlarini taklif etadi. Uchta universitet maqomiga ega bo‘lgan Oliy Maktab mustaqil ravishda magistratura kurslarini taklif qiladi. Biroq, universitet maqomiga ega bo‘lmaganlari rasmiy universitetlar bilan hamkorlikda ishlaydi va «Scuole di Eccellenza» (Muvaffaqiyat maktablari) deb ataladi.
Italiyadagi Texnik Universitetlar
Italiyada uchta rasmiy doktorlik kollejlari (texnik universitetlar) mavjud bo‘lib, ular aspirantura ta’limini taklif qiladi. Bundan tashqari, 9 ta filial yoki bog‘liq maktablar ham bor.
Italiyada Ilmiy Darajalar
Italiya muhandislik, huquq, iqtisod, san’at va arxitektura bo‘yicha o‘quv dasturlari bilan mashhur. O‘qish muddati ta’lim bosqichi, yo‘nalish va o‘quv muassasasiga bog‘liq. Masalan, magistratura kursini 2 yilda tamomlash mumkin, doktorantura esa yo‘nalishga qarab 3 yildan 5 yilgacha davom etadi. Dastlabki ta’lim fanlari bo‘yicha o‘qish muddati 3-5 yil bo‘lib, farmatsevtika, kimyo va veterinariya tibbiyoti sohalarida esa bu muddat 5 yilni tashkil qiladi. Tibbiyot va stomatologiya bo‘yicha ta’lim olish uchun esa kamida 6 yil talab etiladi.
Sog‘liqni Saqlash Sohasida Ta’lim
Tibbiyot, stomatologiya, farmatsevtika va jarrohlik tibbiyoti sohalarida Italiyada ta’lim olish mumkin.
Gumanitar Fanlar
Madaniyatshunoslik, san’at, moda va ko‘ngilochar sanoat yo‘nalishida o‘qishni istaganlar gumanitar fanlar fakultetiga o‘qishga kirishi mumkin. Bu yo‘nalish, shuningdek, tilshunoslik va tarjimonlik sohalari uchun ham mo‘ljallangan.
Tabiiy Fanlar
Sof va amaliy fanlar bo‘yicha ta’lim olish imkoniyati mavjud. Agrokimyo, ekologiya va statistika sohalari bo‘yicha tahsil olishni xohlovchilar uchun eng yaxshi tanlovdir.
Iqtisodiyot va Ijtimoiy Tadqiqotlar
Ushbu soha bo‘yicha ta’lim iqtisodiyot, menejment, huquq, sport va xalqaro munosabatlar sohalarida yetakchi bo‘lishga tayyorlaydi.
Texnologiya Fanlari
Fuqarolik va sanoat qurilishi, shaharsozlik, topografiya va muhandislik sohalarida tahsil olishni xohlovchilar ushbu fakultetga qabul qilinishi mumkin.
Italiyada O‘qish Narxi
Italiyada ta’lim Yevropaning boshqa davlatlariga nisbatan ancha arzon. Universitetlar o‘z to‘lov tizimlarini mustaqil belgilaydi, biroq davlat tomonidan moliyalashtiriladigan universitetlar talabalar to‘lovlari uchun minimal va maksimal chegaralarni belgilaydi.
Davlat Universitetlari
O‘rtacha to‘lov yillik 850 dan 1000 yevrogacha o‘zgaradi.
Xususiy Universitetlar
Xususiy universitetlarda to‘lov ancha yuqori bo‘lib, yillik 6000 dan 20 000 yevrogacha yetishi mumkin.
Grantlar va Moliyaviy Yordam
Ko‘plab talabalar uchun grantlar va moliyaviy yordam mavjud bo‘lib, ayrim stipendiyalar nafaqat ta’lim, balki yashash xarajatlarini ham qoplash imkonini beradi. Stipendiyalar odatda akademik ko‘rsatkichlarga qarab beriladi.
Italiyada Yashash Xarajatlari
O‘rtacha yashash xarajati oyiga 700 dan 1000 yevrogacha bo‘lib, bu turar joy, oziq-ovqat, transport va dam olish xarajatlarini o‘z ichiga oladi. Rimda yashash boshqa shaharlarga qaraganda qimmatroq.
Turar Joy Narxlari
- Mustaqil yashash – 400 yevro / oy
- Talabalar yotoqxonasi – 250-300 yevro / oy
- Ijara (Sheriklik asosida yashash) – 200 yevro / oy
Italiyadagi Universitetlarga Qabul
Agar siz Italiyada tahsil olishni istasangiz, RuStudy xalqaro ta’lim kompaniyasi bilan bog‘lanishingiz mumkin. Ushbu kompaniya Yevropa, Kanada va AQShning nufuzli universitetlarining rasmiy vakili hisoblanadi.
RuStudy sizga quyidagilarni kafolatlaydi:
- Universitetga kirishning 100% kafolati.
- Stipendiya va grantlar olishda ko‘mak.
- Qo‘shimcha to‘lovlarsiz shaffof to‘lov tizimi.
RuStudy kompaniyasi xalqaro ta’lim sohasidagi obro‘si va tajribasi tufayli Italiyada o‘qish orzularingizni ro‘yobga chiqarishda sizning ishonchli hamkoringiz bo‘lishi mumkin.
